G-20 શું છે, તેની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી; ભારત પહેલા આ દેશોમાં ઈવેન્ટ્સ યોજાઈ ચૂક્યા છે
G-20 શિખર સંમેલન માટે વધુ સમય બાકી નથી. ભારત 8 સપ્ટેમ્બરથી 10 સપ્ટેમ્બર સુધી 2023ની G-20 સમિટનું આયોજન કરશે. G-20 એ વિશ્વના 20 દેશોનો સમૂહ છે. તેને 20 દેશોના નાણા મંત્રીઓ અને કેન્દ્રીય બેંકના ગવર્નરોનું જૂથ પણ કહેવામાં આવે છે. 1 ડિસેમ્બર 2022 થી 30 નવેમ્બર 2023 સુધી G20ની કમાન ભારત પાસે છે.
G-20 ના સભ્ય દેશો કોણ છે?
આ જૂથમાં આર્જેન્ટિના, ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રાઝિલ, કેનેડા, યુરોપિયન યુનિયન, ચીન, ફ્રાન્સ, જર્મની, ભારત, ઇન્ડોનેશિયા, ઇટાલી, જાપાન, મેક્સિકો, રશિયા, સાઉદી અરેબિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, દક્ષિણ કોરિયા, તુર્કી, યુનાઇટેડ કિંગડમ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાનો સમાવેશ થાય છે. . સ્પેન કાયમી મહેમાન દેશ છે, જેને દર વર્ષે આમંત્રિત કરવામાં આવે છે.

G-20 ની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી
G-20 ની સ્થાપના વર્ષ 1999 માં થઈ હતી. આના થોડા સમય પહેલા એશિયામાં આર્થિક સંકટ હતું. આ પછી જર્મનીમાં G-8 દેશોની બેઠક થઈ, જેમાં G-20ની રચના થઈ. જેમાં તમામ શક્તિશાળી અર્થવ્યવસ્થા ધરાવતા 20 દેશોના નાણા મંત્રીઓ અને સેન્ટ્રલ બેંકના ગવર્નરોને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. વાસ્તવમાં, વૈશ્વિક આર્થિક મુદ્દાઓને એકબીજાની વચ્ચે કેવી રીતે ઉકેલવા, આ સંસ્થાનો હેતુ હતો. વર્ષ 2008માં જ્યારે આર્થિક મંદી આવી હતી, ત્યાર બાદ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો કે તેની બેઠકમાં તમામ દેશોના રાષ્ટ્રાધ્યક્ષો પણ ભાગ લેશે.
G-20 વિશ્વમાં શા માટે મહત્વનું છે?
જો તમે G-20ની તાકાતનો અંદાજ કાઢવા માંગતા હોવ તો સમજી લો કે જો તેના સભ્ય દેશોની જીડીપીને મિશ્રિત કરવામાં આવે તો તે વિશ્વના જીડીપીના 80 ટકા, વૈશ્વિક વેપારના 75 ટકા અને વસ્તીના 60 ટકા હશે. આ સંસ્થા જે પણ નિર્ણય લે છે તેની અસર વિશ્વ અર્થતંત્ર પર પડે છે.

અત્યાર સુધીમાં G-20 ની કેટલી વખત બેઠકો થઈ છે?
G-20ની રચનાને 24 વર્ષ વીતી ગયા છે. પરંતુ જો તમે એમ માનતા હોવ કે તેની સભા દર વર્ષે યોજાય છે તો તે ખોટું છે. બે દાયકાથી વધુ સમય વીતી ગયો છે અને તેમાં માત્ર 17 જી-20 બેઠકો થઈ છે. ભારત 18મી સમિટનું આયોજન કરશે.
G-20 સમિટ ક્યાં યોજાઈ છે?
- પ્રથમ G20 સમિટ 14-15 નવેમ્બર 2008ના રોજ વોશિંગ્ટન, યુએસએમાં યોજાઈ હતી.
- આ પછી, બીજી સમિટ 2 એપ્રિલ 2009ના રોજ લંડન, બ્રિટનમાં થઈ.
- ત્રીજી જી-20 સમિટ વર્ષ 2009માં 24-25 સપ્ટેમ્બરના રોજ અમેરિકાના પિટ્સબર્ગમાં યોજાઈ હતી. જી-20 દેશો આ વર્ષે બે વખત મળ્યા હતા.
- ચોથી સમિટ 26-27 જૂન 2010ના રોજ ટોરોન્ટો, કેનેડામાં યોજાઈ હતી.
- પાંચમી સમિટ 11-12 નવેમ્બર 2010ના રોજ દક્ષિણ કોરિયાના સિઓલમાં યોજાઈ હતી.
- છઠ્ઠી સમિટ 3-4 નવેમ્બર 2011ના રોજ કેન્સ, ફ્રાન્સમાં યોજાઈ હતી.
- 7મી સમિટ મેક્સિકોમાં 18-19 જૂન 2012ના રોજ યોજાઈ હતી.
- 8મી સમિટ રશિયામાં યોજાઈ હતી, જેમાં તમામ દેશો 5-6 સપ્ટેમ્બરના રોજ રશિયામાં મળ્યા હતા.
- 9મી સમિટ રશિયાના સેન્ટ પીટર્સબર્ગમાં 15-16 નવેમ્બર 2014ના રોજ યોજાઈ હતી.
- 10મી સમિટ 15-16 નવેમ્બર 2015ના રોજ તુર્કીમાં યોજાઈ હતી.
- 11મી સમિટમાં તમામ દેશો 4-5 સપ્ટેમ્બર 2016ના રોજ ચીનમાં મળ્યા હતા.
- 12મી સમિટ 7-8 જુલાઈ 2017ના રોજ હેમ્બર્ગ, જર્મનીમાં યોજાઈ હતી.
- 13મી સમિટ આર્જેન્ટિનામાં 30 નવેમ્બરથી 1 ડિસેમ્બર 2018 દરમિયાન યોજાઈ હતી.
- 14મી સમિટ જાપાનમાં થઈ હતી. તમામ સભ્ય દેશો 28-29 જૂન 2019ના રોજ ઓસાકામાં મળ્યા હતા.